متن
برترین نیکی، چونان آب است.
آب به دههزار موجود نیکی میرساند و نمیستیزد.
در جایگاهی آرام میگیرد که مردمان از آن بیزارند؛
از این رو به دائو نزدیک است.
در سکونت، زمین را دوست بدار.
در دل، ژرفا را.
در بخشش، دلسوزی را.
در سخن، راستی را.
در داوری، سامان را.
در کار، توانایی را.
در عمل، زمانسنجی را.
تنها چون نمیستیزی،
سرزنشی بر تو نیست.
توضیح
این فصل با معرفی «آب» به عنوان کاملترین نماد برای چگونگی زیستن بر اساس دائو آغاز میشود. در حالی که انسانها همواره در پی صعود، دیده شدن و فتح قلهها هستند، آب همواره به پایین سرازیر میشود و گودیها را پر میکند. این تمایل آب به جاری شدن به سمت پایینترین نقاط، استعارهای از فروتنیِ رادیکال است. لائوتزه میگوید آب در جاهایی ساکن میشود که «مردمان از آن بیزارند»؛ یعنی پستترین و تاریکترین مکانها که هیچکس بر سر تصاحب آنها رقابت نمیکند. همین ویژگی باعث میشود که آب به دائو (که آن هم در همهجا جاری است و خودنمایی نمیکند) بسیار نزدیک باشد.
در ادامه، متن هفت ویژگیِ «آبگونگی» را در زندگی روزمره برمیشمارد. این ویژگیها نشان میدهند که چگونه میتوان نرمی و سیالیت آب را در ابعاد مختلف زندگی پیاده کرد: از انتخاب محل زندگی (نزدیکی به زمین و واقعیت) تا تفکر (عمیق بودن مثل برکه) و تعامل با دیگران (بخشندگی بیچشمداشت). کلید نهایی فصل در مفهوم «عدم ستیز» نهفته است. آب با موانع نمیجنگد، بلکه آنها را دور میزند یا در آنها نفوذ میکند. چون آب با هیچکس رقابت نمیکند، هیچکس هم نمیتواند با آن رقابت کند یا آن را شکست دهد. بنابراین، انسان فرزانه با تقلید از این کیفیت، از سرزنش، خطا و دشمنی در امان میماند.
متن اصلی
上善若水。
水善利萬物而不爭，
處衆人之所惡，
故幾於道。
居善地，
心善淵，
與善仁，
言善信，
政善治，
事善能，
動善時。
夫唯不爭，
故無尤。
ترجمه انگلیسی
True goodness is like water.
Water’s good for everything.
It doesn’t compete.
It flows right to the low loathsome places,
and so finds the way.
In dwelling, be close to the land.
In meditation, go deep in the heart.
In dealing with others, be gentle and kind.
In speech, be true.
In ruling, be just.
In business, be competent.
In action, watch the timing.
No fight: no blame.