متن
روحِ دره هرگز نمیمیرد.
آن را مادینهی رازآلود میخوانند.
دروازهی مادینهی رازآلود،
ریشهی آسمان و زمین است.
پیوسته و نرم، گویی به دشواری هست،
به کارش گیر، هرگز فرسوده نمیشود.
توضیح
این فصل یکی از لطیفترین و در عین حال عمیقترین بخشهای دائو دِ چینگ است که به ستایش اصلِ زنانگی یا «یین» در هستی میپردازد. استعارهی «روح دره» تصویری از فروتنی و پذیرا بودن است. دره به این دلیل حیاتبخش و سرسبز است که خود را پایینتر از کوهها نگه میدارد، تهی است و آبها به سمت آن سرازیر میشوند. روح دره، نمادِ جاودانگی از طریق تسلیم و پذیرش است، برخلاف کوه که نماد ایستادگی و سختی است و در معرض فرسایش قرار دارد.
لائوتزه از اصطلاح «مادینهی رازآلود» (یا تاریک) برای توصیف این نیرو استفاده میکند. این اشارهای مستقیم به زهدانِ هستی است؛ فضایی تاریک، عمیق و بارور که همه چیز از آن زاده میشود. برخلاف بسیاری از سنتهای دیگر که خالق را پدری آسمانی و نورانی تصویر میکنند، تائوییستها سرچشمه را مادری زمینی و تاریک میبینند. دروازهی این زهدان، ریشهی تمام کائنات است. توصیفِ حضورِ این نیرو به صورت «پیوسته و نرم» (مانند تارهای ابریشم یا نخی نامرئی) نشان میدهد که دائو با هیاهو و فشار عمل نمیکند. حضورش چنان نامحسوس است که گویی نیست، اما وقتی از آن بهره میگیریم، درمییابیم که منبعی بیپایان و خستگیناپذیر است که هرگز تمام نمیشود.
متن اصلی
谷神不死，
是謂玄牝。
玄牝之門，
是謂天地根。
綿綿若存，
用之不勤。
ترجمه انگلیسی
The valley spirit never dies.
Call it the mysterious female.
The gate of the mysterious female
is the root of heaven and earth.
Dimly visible, it seems as if it were there,
yet use will never drain it.