متن
جامی را لبریز نگه داشتن،
به آن نمیارزد که به موقع دست بداری.
تیغی را تیز کن و باز هم تیزتر،
چنین تیغی دیرپا نخواهد بود.
اگر تالار از طلا و یشم آکنده باشد،
هیچکس را یارای نگهبانی از آن نیست.
نازیدن به ثروت و مقام،
تنها بلا را به سوی خویش خواندن است.
چون کار به انجام رسید، کناره گرفتن،
همان راهِ آسمان است.
توضیح
این فصل هشداری صریح در برابر افراط و کمالگراییِ وسواسگونه است. لائوتزه با استفاده از تصاویر ملموس فیزیکی، یک اصل روانی و وجودی را بیان میکند: هر چیزی که به نقطه اوج خود برسد، لاجرم رو به زوال میرود. تصویر جامی که تا لبه پر شده، نشاندهندهی وضعیتی ناپایدار است؛ نگه داشتن چنین جامی دشوارتر از آن است که کمی خالیتر باشد اما با ثبات حمل شود. همچنین، تیغی که بیش از حد صیقل داده و نازک شده باشد، اگرچه بسیار برنده است، اما شکننده میشود و با اولین ضربه میشکند. این استعارهها بیانگر آناند که تلاش برای رسیدن به حد نهاییِ قدرت یا تیزهوشی، نتیجهی عکس میدهد.
در ادامه، متن به موضوع ثروت و جایگاه اجتماعی میپردازد. انباشتِ بیش از حدِ «طلا و یشم» (نمادهای ثروت مادی) به جای ایجاد امنیت، موجب ناامنی میشود، زیرا نگهبانی از آن غیرممکن میگردد. ترکیب ثروت با غرور نیز مکانیسمی برای خودتخریبی است. اما مهمترین آموزهی این فصل در خط پایانی نهفته است: «کناره گرفتن پس از انجام کار». این مفهوم که در تضاد با فرهنگ شهرت و چسبیدن به قدرت است، قانون چرخهای طبیعت را یادآور میشود. خورشید پس از رسیدن به اوج ظهر، فرود میآید و درخت پس از میوه دادن، بار خود را رها میکند. انسان فرزانه نیز میداند که ماندنِ بیش از حد در صحنه، تنها دستاوردها را تباه میکند؛ پس هنرِ بزرگ، دانستنِ زمانِ ایستادن و رها کردن است.
متن اصلی
持而盈之，不如其已；
揣而銳之，不可長保。
金玉滿堂，莫之能守；
富貴而驕，自遺其咎。
功遂身退，天之道。
ترجمه انگلیسی
To hold a filled vessel
is not as good as to stop in time.
If you temper a blade until it is too sharp,
it will not hold its edge.
When gold and jade fill the hall,
no one can protect them.
Wealth and honors with arrogance
bring about their own misfortune.
To withdraw when the work is done,
that is the Way of Heaven.