متن
مورد لطف بودن و خوار شدن، هر دو هراسانگیزند.
ارج نهادن به رنجِ بزرگ، همانندِ ارج نهادن به تن است.
چه معنا دارد که بگوییم لطف و خواری هراسانگیزند؟
لطف دیدن، فرودست بودن است.
به دست آوردنش هراس دارد،
و از دست دادنش نیز هراس.
این است معنای هراسانگیز بودنِ لطف و خواری.
چه معنا دارد که بگوییم ارج نهادن به رنج، همانندِ تن است؟
دلیلِ اینکه رنج میبرم، این است که تنی دارم.
اگر تنی نداشتم،
چه رنجی میتوانستم داشته باشم؟
بنابراین، آنکس که جهان را چون تنِ خویش گرامی میدارد،
میتوان جهان را به او سپرد.
و آنکس که جهان را چون جانِ خویش دوست میدارد،
شایستهی نگهبانی از جهان است.
توضیح
این فصل به تحلیل روانشناختیِ قدرت و وابستگی میپردازد و یکی از رادیکالترین دیدگاههای سیاسی و وجودی تائوییسم را مطرح میکند. لائوتزه با یک گزارهی عجیب شروع میکند: «لطف» (یا شهرت و محبوبیت) به اندازهی «ننگ» ترسناک است. معمولاً انسانها از ننگ میگریزند و به دنبال لطف هستند، اما متن استدلال میکند که هر دو وضعیت، نوعی اسارتاند. کسی که مورد لطفِ مافوق یا جامعه قرار میگیرد، همواره در اضطرابِ از دست دادنِ آن جایگاه است. لطف دیدن به معنای پذیرفتنِ جایگاهِ فرودست است، زیرا کسی که لطف میکند دستِ بالا را دارد. بنابراین، چه در صعود و چه در سقوط، آرامشِ درونی فرد قربانیِ شرایط بیرونی میشود.
در بخش دوم، مفهوم «تن» یا «خود» (Body/Self) به عنوان ریشهی تمام رنجها معرفی میشود. ما آسیبپذیریم چون «هستیم» و چون به این هستیِ جداگانه و مرزبندیشده چسبیدهایم. اگر این دلبستگیِ وسواسگونه به خود و محافظت از مرزهای شخصی وجود نداشت، رنج و اضطراب نیز معنایی نداشت. اما لائوتزه راهکار را در نابودیِ خود نمیبیند، بلکه در گسترشِ آن مییابد.
پایان فصل یک چرخشِ شاهکار دارد: تنها کسی شایستهی حکومت است که جهان را نه به عنوانِ ابزاری برای ارضای امیال، بلکه به عنوانِ «تنِ خود» ببیند. اگر حاکم، دردِ مردم را دردِ فیزیکیِ خود حس کند و جهان را امتدادِ بدنِ خود بداند، هرگز به آن آسیب نمیزند. این نوع رهبری بر اساسِ ایثار نیست، بلکه بر اساسِ نوعی یگانگیِ وجودی است؛ جایی که «دیگری» وجود ندارد و آسیب رساندن به جهان، آسیب رساندن به خویشتن است.
متن اصلی
寵辱若驚，貴大患若身。
何謂寵辱若驚？
寵為下，得之若驚，失之若驚，是謂寵辱若驚。
何謂貴大患若身？
吾所以有大患者，為吾有身，及吾無身，吾有何患？
故貴以身為天下，若可寄天下；
愛以身為天下，若可託天下。
ترجمه انگلیسی
Success is as dangerous as failure.
Hope is as hollow as fear.
What does it mean that success is a dangerous as failure?
Whether you go up the ladder or down it,
your position is shaky.
When you stand with your two feet on the ground,
you will always keep your balance.
What does it mean that hope is as hollow as fear?
Hope and fear are both phantoms
that arise from thinking of the self.
When we don’t see the self as self,
what do we have to fear?
See the world as your self.
Have faith in the way things are.
Love the world as your self;
then you can care for all things.